D’n draod
(illustratie: Frans Oosterwaal)
’n Mònd of vier geleeje wier ik gebeld dur eênen Bauke. Hij zeej dè-tie prodjoecer waar van de film-akkedeemie in Utrecht. Hij begeleidde de afstudeer-studente meej ’ne film die oover d’n Irste Wèèreldoorlòg ging. Bauke was dur iemand getipt dè-se mer ies bij de heemkunde in Sprang-Capelle moese informeere, ‘want daor zit ’n goei dialectgroep,’ han ze teege diejen Bauke gezeed. En zo kwaame ze bij meen terechte! Ik moet eêrlijk zegge dè ik ’t geweldig interessaant vond en ik zeej gelèèk dè’k daor gèère òn meej wou werke.
Ze zouwe meen op ’nen dinsdaggemèèrge koome haole. Nou, ’nen bezonder aordige jongeman stond om aacht uur al òn de bel, en wij nòr Amsterdam. ’t Was ongeleûflijk druk onderweeges, mer dieje student wies ooveral de slèùproetes te vèène. ’t Was echt de ‘erbeezie-roete’, za’k mer zegge.
Midden in Amsterdam was die stuudioo. Ik heb nog nooit zoveul knòpkes gezíén – en wè-t’r allemaol bij heûrt. Ik moes in ’n gelèùddichte kaomer zitte meej ’n groôt scherm. Daor zaat ok d’n acteur die dè in moes spreeke in ’t Braobaants, want dieje film ging oover ‘de dodendraad’. Dè was de prikkeldraod-versperring die de Dùtsers hillemaol langs de Belgisch- Neederlaandse grens han gespanne meej tweejduuzend volt ’r op! Toen zen d’r duuzende meense gesneuveld bij dieje prikkeldraod.
Mer wè denkte gullie? Diejen acteur waar ’nen Iteljaon! Hij spulde ’n èèrm bòèrke meej ’n paor maoger scharminkeltjes van koeikes die-tie òn ’t voeiere waar, toen-t’r ’n paor Dùtsers van de doewaone bij hum langskwaame. Hij wies ooveral van aaf omdè-tie òn de grens woônde. Mer nou motte gullie ’nen Iteljaon ies Braobaants laote praote... Ik heb dubbel geleege van ’t laache! Op ’t lest hebbe we woord vur woord opgenoome, en iedereên ha de grôtste lòl: de prodjoecer, de gelèùdsman die-t’r vur moes zùrge dè alles gesynchroniseerd opgenoome wier, de kleurinsteller enzovort.
De vurzitter van oons dialectgroepke meej z’n vrouw en ik meej meen zuster zen nòr de premjèère in Utrecht gewiest. Ze han oons netjes ùtgenoôdigd, duus wij ’r nòrtoe netuurlijk! En nou ’t môiste: wij stòn ôk op d’n afspeultitel! Dieje film wor irst op de schoole gedraaid. Hij ies nie lang, mer wel ’n bietje triestig en ontroerend, za’k mer zegge, in deeze tèèd. En dè Iteljaontje za’k nie gaauw mir vergeete. Ochèèrm, wè zwîtten-ie tòch meej al die moeilijke woorde!
Henny Rijkers (Sprangs)