Wnd. burgemeester Madeleine van Toorenburg: verbindend, enthousiasmerend en doortastend

Dr. Madeleine van Toorenburg is sinds 11 september waarnemend (wnd) burgemeester van de gemeente Geertruidenberg. Zij is sinds 13 juni 2023 lid van de CDA-fractie in de Eerste Kamer waar ze zich richt op justitie, asielbeleid, Binnen- en Buitenlandse Zaken en Defensie. Ze studeerde Rechten en werkte korte tijd in de advocatuur.

Door Jan Hoek

Dr. Madeleine van Toorenburg is sinds 11 september waarnemend (wnd) burgemeester van de gemeente Geertruidenberg. Zij is sinds 13 juni 2023 lid van de CDA-fractie in de Eerste Kamer waar ze zich richt op justitie, asielbeleid, Binnen- en Buitenlandse Zaken en Defensie. Ze studeerde Rechten en werkte korte tijd in de advocatuur. Van 1999 tot 2001 was zij directielid van de vrouwengevangenis ‘Ter Peel’ in Evertsoord. Na uitgezonden te zijn geweest voor de Verenigde Naties, waarvoor ze in Dubrava (Kosovo) werkte, was ze van 2001 tot 2007 directeur van de Justitiële Jeugdinrichting Den Heyacker/De Leij in Vught. Van 2007 tot 2021 was ze Tweede Kamerlid en voerde onder meer het woord op justitie en veiligheid, asielbeleid en terrorismebestrijding. De laatste periode was ze ook vicefractievoorzitter. Verder was ze in 2021-2023, op verzoek van Johan Remkes, lid van de Gedeputeerde Staten in Limburg. Een politiek zwaargewicht en in de ogen van de Commissaris van de Koning (CvdK) Ina Adema daarom een zeer geschikt persoon om met haar politiek-bestuurlijke ervaring wnd. burgemeester van de gemeente Geertruidenberg te worden. Binnen anderhalve maand na haar beëdiging door de CvdK haalde de gemeente Geertruidenberg het landelijk nieuws, vooral door de door Van Toorenburg uitgeschreven Noodverordening in verband met verregaande overlast van jongeren. Een burgemeester met de nodige ervaring, een groot (Haags) netwerk, to the point en duidelijk én, zoals al snel werd bewezen, met de nodige daadkracht.

Dat is echt iets voor jou

Na het onverwachte afscheid van burgemeester Marian Witte, werd de 57-jarige Madeleine van Toorenburg al snel gebeld door de kabinet-chef van de CvdK van de provincie Noord-Brabant Henk Smit, met de vraag of zij waarnemend burgemeester van de gemeente Geertruidenberg wilde worden. Van Toorenburg was op dat moment sinds februari 2024 wnd. burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten. In die gemeente is de in Geertruidenberg woonachtige VVD’er Patrick Kok namens de dorpspartij W70 wethouder. Van Toorenburg zegt daarover: “Voor mij een mooie gelegenheid hem om advies te vragen. Zijn eerste opmerking was: ‘Dat is echt iets voor jou. Er zijn voor die relatief kleine gemeente enorme opgaven, zoals de Amercentrale, Hooipolder en Hermenzijl’. ”Dat was voor mij eigenlijk al genoeg om positief te reageren op het verzoek van de CvdK. Hopelijk kan ik mijn netwerk en ervaringen hiervoor inzetten. Van verschillende kanten hoorde ik dat het er tijdens de raadsvergaderingen soms nogal pittig aan toegaat. Mijn ervaring met de raadsleden is inmiddels heel positief. Ik voer met hen momenteel één-op-één-gesprekken en dan ontmoet ik betrokken en goed geïnformeerde mensen. Raadsleden komen tijdens raadsvergaderingen op voor verschillende belangen en dan kan het weleens hard tegen hard gaan, maar je moet elkaar wel heel laten. Daar let ik op. Dat past ook bij mijn rol. En als waarnemend burgemeester ben ik misschien net iets onafhankelijker waardoor dat van mij gemakkelijker wordt geaccepteerd.”

Verkiezingswaarnemer

Na het vertrek van burgemeester Marian Witte naar de gemeente Hoekse Waard is besloten pas na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026 op zoek te gaan naar een nieuwe burgemeester. Met de wetenschap dat een burgemeestersbenoeming gemiddeld 8 tot 9 maanden duurt, kan het maar zo zijn dat Madeleine van Toorenburg tot eind 2026/begin 2027 wnd. burgemeester van de gemeente Geertruidenberg is. Naast de Gemeenteraads- en Tweede Kamerverkiezingen houdt Van Toorenburg zich ook bezig met verkiezingen wereldwijd. Zij vertelt daarover: “Ik ben een van de verkiezingswaarnemers die door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) wordt uitgezonden om te kijken hoe democratisch de verkiezingen elders verlopen. Zo ben ik onder andere in Amerika, Rusland, Servië, Polen, Moldavië, Oezbekistan en Azerbeidzjan geweest. Het is leuk om te zien dat mensen die voor de eerste keer komen stemmen in sommige landen een sticker en/of applaus krijgen of worden toegezongen. Daar kunnen we wat van leren. We gaan nu overigens ook in de gemeente Geertruidenberg extra aandacht besteden aan de jeugdige stemmers.”

Ambtenaren en ministers

Over haar eerste kennismaking met de ambtenaren zegt ze: “Ik ben aangenaam getroffen door de inzet van het hele ambtelijke apparaat. Ik heb te dealen met de mensen die hier zitten en zie hier gelukkig heel goede en betrokken ambtenaren. Neem de Noodverordening, waarvoor een aantal ambtenaren tot elf uur in de avond actief was. Natuurlijk snap ik best dat inwoners soms kritiek op ons hebben omdat ze heel veel van onze ambtenaren verwachten. Tegen hen zeg ik: “Koester de mensen die hier zitten, ze roeien met de riemen die we, als kleine gemeente, hebben.” Ondanks de grote financiële uitdagingen is het de gemeente toch gelukt een sluitende begroting voor 2026 en 2027 te maken. Van Toorenburg zegt in een reactie: “Dat is heel knap, gelet op het feit dat gemeenten echt veel te weinig geld krijgen voor de verantwoordelijkheden die ze dragen. Gesprekken daarover voer ik in Den Haag, met de minister van Binnenlandse Zaken. Telkens zet ik mijn netwerk in. Over de toekomstige activiteiten rondom de Amercentrale bel ik met minister Sophie Hermans en over de jachthaven Hermenzijl neem ik contact op met minister Ruben Brekelmans. Niet alleen de lasten, maar dan ook de lusten!”

Asielzoekers

Een andere taak ligt op het gebied van de opvang van asielzoekers. Begin vorig jaar debatteerde de Eerste Kamer over de spreidingswet. Namens de CDA-fractie leverde Madeleine van Toorenburg een actieve bijdrage aan het debat. “Het draagvlak voor asielzoekers staat enorm onder druk en dat is begrijpelijk. We moeten de instroom beperken. Maar het ontbreekt Nederland ook aan een stabiel en evenwichtig opvanglandschap.” Zij zegt daar verder over: “Ik heb juist voor de spreidingswet gepleit om te voorkomen dat kleine gemeenten, zoals bijvoorbeeld Geertruidenberg, overvraagd worden. Kijk maar wat er in Budel en in Ter Apel aan de hand is. Met de spreidingswet wordt beoogd de asielzoekers over het land te verdelen en een duurzame opvang te creëren. Gedeelde verantwoordelijkheid en solidariteit in combinatie met het terugdringen van instroom en de aanpak van overlast staan hierbij centraal.”

Maatschappelijke betrokkenheid

Madeleine van Toorenburg is duidelijk ook maatschappelijk betrokken. Ze bezocht onder andere de 41e Veerse Dag in Raamsdonksveer, waar ze kennismaakte met het bestuur van de Stichting Evenementen Raamsdonksveer (SER) en de sponsors van het evenement. Ook bezocht ze een lezing bij de Oudheidkundige Kring ‘Geertruydenberghe’ in Geertruidenberg en ging ze naar de Veteranen-dag in Raamsdonk.

Het wordt voor het SER-bestuur steeds moeilijker een Veerse Dag te organiseren, waarbij de toenemende kosten één van de redenen is. Op de vraag of de gemeente financieel bij kan springen bij evenementen als bijvoorbeeld de Veerse Dag, Rondje den Beg en de Veerse IJsbaan is het antwoord duidelijk: “Iets wat van de gemeenschap is moet je niet bij de overheid neerleggen. Bovendien staat de begroting van de gemeente erg onder druk. Beter is het om met het bestuur en een groep ondernemers met elkaar om tafel te gaan zitten, bekijken wat er speelt en hoe we elkaar kunnen helpen knelpunten op te lossen. Ik heb genoten van de Veerse Dag en was onder de indruk van hetgeen er allemaal te zien en te doen was”, aldus Van Toorenburg. Zij is overigens sinds 2019 als ambassadeur van de Brabantse Dag in Heeze-Leende en draagt lokale culturele evenementen een warm hart toe.

Vrije tijd

Op de vraag wat zij in haar vrij tijd doet, vertelt ze: “Ik krijg één of twee keer per week boksles en zwem met een aantal vriendinnen twee à drie keer per week in mijn woonplaats Rosmalen in open water. Hoe kouder hoe beter. Tijdens de traditionele Nieuwjaarsduik bij de Groote Wielenplas zie je de deelnemers allemaal snel in en uit het water gaan; dan zwemmen wij als enigen nog een paar baantjes extra. Verder struin ik graag rommelmarkten en vintage winkels af en wist ik onlangs een antieke jukebox uit 1951, compleet met 50 singles op de kop te tikken. Het is heerlijk om na een lange dag werken een plaatje te draaien.” Madeleine van Toorenburg is 27 jaar getrouwd met Theo en samen hebben ze twee dochters. Op LinkedIn is te lezen dat ze een bestuurder is met een maatschappelijk hart en dat haar stijl verbindend, enthousiasmerend en doortastend is. Wellicht heeft de CvdK Ina Adema die woorden ook gelezen en heeft haar dat op het juiste spoor gezet in de zoektocht naar een geschikte wnd. burgemeester van de gemeente Geertruidenberg.