Misschien grijpt ons gemeentebestuur wat te vaak naar het stempel ‘geheimhouding’. Het heeft in zeker één geval geleid tot een verzoek in het kader van de Wet open overheid (Woo). Met die wet in de hand kan iedereen informatie bij de gemeente opvragen. Het ging in dit geval over stukken rondom binnentreden in woningen. Dat gebeurde met machtiging van de burgemeester in mei vorig jaar, in het pand van het voormalige Witgelekruis-gebouw in Raamsdonksveer. De reden: onduidelijk was, of er zonder vergunning een interne verbouwing was gedaan. Te drieste aanpak, bleek achteraf.

Woo-verzoek

Een ingediend Woo-verzoek was de reden waarom de Raad – meer dan een jaar na dato – moest beslissen of informatie over dat binnentreden, waaronder ook het adviesrapport van huisadvocaat AKD van de gemeente, openbaar moest worden of niet. De burgemeester had er geheimhouding op gelegd en de Raad had daar in oktober vorig jaar mee ingestemd. Nu kwam het dus terug op de agenda vanwege dat Woo-verzoek tot openbaarmaking van informatie over het handhavingstraject rondom het binnentreden in het pand, zoals het officieel heet.

Excuses

Al eerder was dit onderwerp in een openbare Raad uitgebreid ter sprake gekomen. De burgemeester had toen al uitleg gegeven, excuses gemaakt, het boetekleed aangetrokken en gemeld, dat er bloemen waren gebracht en geaccepteerd. Maar stukken, waaronder het advies van de huisadvocaat AKD, hadden het stempel ‘geheimhouding’ gekregen en dat bleef zo.

De Raad

Diverse fracties waren nu duidelijk: Igor van Nunen (Lijst Van Nunen) vindt dat alle stukken die openbaar kunnen, ook openbaar moeten zijn. “Het moet in de openbaarheid”, zo vond ook Mariska Cornet (SVP). Richard Kraus (Keerpunt) dacht al verder vooruit: “Als straks 70 tot 80% is zwartgelakt, roept dat alleen maar meer vragen op”. Frans Eijkhout (Lokaal+) leek gemakshalve voorbij te gaan aan het Woo-verzoek: “Excuses zijn gemaakt. Wat is het doel dit verder nog in de openbaarheid te brengen. Wij zijn voor openbaar bestuur, maar steunen het voorstel niet”. Albert Smit (gemeentebelangen) die samen met Van Nunen en de SVP een amendement had ingediend om de geheimhouding ongedaan te maken, vond het juist nu wel een goed moment “om de inwoners te laten zien, dat we transparant willen zijn”. Leon Hooijmaijers (CDA) liet weten in zijn algemeenheid voor openbaarheid te zijn; “ook al wordt er iets afgelakt”. Ook Anke Voulon (Morgen!) was duidelijk: ”wat openbaar kan, moet openbaar. Maar wat levert zwartlakken op”.

Portefeuillehouder

Marian Witte hield de Raad meerdere keren voor dat, als het stempel geheimhouding eraf gaat, er passages moeten worden weggelakt. Ze wees bijvoorbeeld op persoonlijke beleidsopvattingen en stategieën en liet weten, dat zij ook te rade zal moeten bij de huisadvocaat. “Maar het is aan u of u er geheimhouding vanaf wil halen. Maar het kan ook zo maar niet in het belang van de gemeente zijn, of van de privacy van belanghebbenden”, zo probeerde zij de Raad nog tot andere gedachten te brengen. Zij liet de Raad in latere instantie voor de zekerheid ook nog weten, dat het aan het College is, om aan te geven wat er gelakt moet worden. De burgemeester staakte uiteindelijk haar pogingen: “De geheimhouding kan er dan vanaf, maar het College moet oordelen wat er openbaar kan worden”. Dat ontlokte aan Mariska Cornet (SVP) de opmerking: “Wie wordt er hier nu beschermd”. Vice-voorzitter Berrie Broeders, die portefeuillehouder Marian Witte verving bij dit onderwerp, gaf aan dat het gaat over het volgen van regels, wetten en procedures; niet over wie beschermd wordt.

Stemming

Het amendement van Gemeentebelangen haalde het met een krappe meerderheid: 9 stemmen voor en 8 tegen. Lokaal+ en Keerpunt en het enige aanwezige lid van de VVD (Yvonne Weterings), waren tegen. Maar dat was dit keer maar goed voor 8 stemmen (Jeffrey Aerts (Keerpunt) was immers op vakantie en Igor van Nunen was eerder die week uit de fractie van Keerpunt gestapt). Vóór het amendement om geheimhouding van dit onderwerp af te halen, waren oppositiepartijen Gemeentebelangen (2 zetels), CDA (2), SVP(1), Van Nunen(1) en ook coalitiepartij Morgen!(3).

En nu

Het wachten is nu hoeveel er straks volgens het College moest worden weggelakt. Het College mag weigeren passages openbaar te maken, als het gaat om intern beraad. Maar er is jurisprudentie (eerdere uitspraken van rechters, die een richtlijn vormen) over wat intern beraad is. Persoonlijke beleidsopvattingen hoeven niet openbaar te worden gemaakt. Maar feitelijke informatie wel.

Van de Raad van State (RvS) mag sinds 2018 een heel document weigeren niet meer. Het College moet per alinea motiveren, dat sprake is van persoonlijke beleidsopvattingen en dat de feitelijke informatie zodanig ermee verweven is, dat het niet uit elkaar te halen valt. In plaats van een heel document weigeren, kan het College er overigens ook voor kiezen, met het oog op een ‘goede en democratische bestuursvoering’ om persoonlijke beleidsopvattingen ook vrij te geven, maar dan zo, dat die niet tot een persoon herleidbaar zijn. De naam van de ambtenaar wordt dan afgelakt. Ideetje in het kader van de transparantie?

Frans van Son