Door: Boudewijn Barendse
Vandaag de dag is vrijheid een groot goed, niet meer vanzelfsprekend en zeker iets waar we bij stil moeten staan. Omdat we dankbaar zijn voor de vrijheid die ons door anderen is gegeven en om stil te staan bij de slachtoffers die als gevolg van die strijd het leven hebben gelaten herdenken wij.
Ook dit jaar zal in Raamsdonk op 4 mei bij de gedenksteen aan de muur van de St Bavokerk stil gestaan worden om allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord; zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog en de koloniale oorlog van Indonesië, als in oorlogssituaties en bij vredesoperaties daarna te herdenken.
Een korte overweging in de St Bavokerk is het begin van deze 4 mei herdenking. Hierna zal er een stille tocht plaatsvinden waaraan muziekvereniging St Bavo, het Gilde, afgevaardigden van de gemeente Geertruidenberg, het 4 mei comité, Veteranen, v.v. Raamsdonk en andere belangstellenden zullen deelnemen.
Terug bij de gedenksteen zal eenieder zijn plaats innemen en zal er een vendelgroet en aansluitend een toespraak plaatsvinden. Iets voor 20.00 uur zal het 'signaal Taptoe' geblazen worden waarna 2 minuten stilte in acht wordt genomen en aansluitend zal het Wilhelmus klinken.
Nadat de kransen zijn gelegd zal het defilé worden geopend door de wethouder waarbij iedereen zijn of haar bloemen kan leggen aan weerszijde van de kransstoel.
Na afloop is er voor alle aanwezigen een samenzijn en koffie bij de Zeven Zusters.
Het 4 mei comité Raamsdonk nodigt alle inwoners uit deze herdenking bij te wonen.
Taptoe of Last Post
In Nederland vinden door het jaar heen veel herdenkingen plaats, verbonden aan specifieke historische gebeurtenissen. Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei komen alle herinneringen samen. Men herdenkt burgers en militairen die in het Koninkrijk der Nederlanden, of waar ook ter wereld, zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Een vast onderdeel van deze herdenking is het spelen van het Taptoe-signaal, gespeeld op trompet of signaalhoorn. Rondom dit signaal blijken misverstanden te bestaan en het wordt vaak ten onrechte de Last Post genoemd.
Daarom voor de duidelijkheid: het (Nederlandse) signaal Taptoe en de (buitenlandse) Last Post zijn verschillend klinkende signalen die niet op dezelfde ceremonie uitgevoerd horen te worden!
Het signaal Taptoe, waarmee in dit geval bedoeld wordt het signaal Taptoe Infanterie, werd al geblazen in de tijd van Prins Maurits (eind 16e eeuw) en is volgens hardnekkige geruchten afgeleid van het commando 'doe den tap toe'. Een teken om aan te geven dat de dag voorbij is.
Zo is er natuurlijk ook een signaal om aan te geven dat de dag begint: de Reveille.
In de loop der eeuwen heeft het Taptoe-signaal een sterke traditie van ceremoniële waardigheid opgebouwd als begeleider van herdenkingen en begrafenissen.
De Last Post daarentegen is een Brits signaal, mogelijk afgeleid van het Nederlandse Taptoe-signaal, uit de tijd dat Britse soldaten in de Nederlanden gelegerd waren (17e eeuw). Het werd gespeeld bij de wisseling van de laatste schildwacht (= last post) wat tevens het laatste signaal van de dag was. Vervolgens heeft deze herkenningsmelodie in de Britse traditie eenzelfde ceremoniële betekenis gekregen als bij ons.
De verwarring rondom de twee signalen is ontstaan na de Tweede Wereldoorlog; de geallieerden brachten de Last Post met de bevrijding mee naar Nederland. Ook Nederlanders die in de Prinses Irene Brigade vochten of hun militaire opleiding in Engeland kregen, raakten vertrouwd met de Last Post. Omdat het militair ceremonieel een onderscheid maakt tussen herdenkingen met een buitenlands karakter en een duidelijk Nederlandse herdenking zoals op 4 mei dient bij de laatste uitsluitend het signaal Taptoe te worden uitgevoerd.
De Last Post wordt alleen op geallieerde herdenkingen gespeeld, en mag op uitdrukkelijk verzoek van een militair die in geallieerd verband heeft gediend worden geblazen.