De oudheidkundige Kring ‘Geertruydenberghe’ houdt op woensdag 15 oktober een lezing over de rol van Poolse militairen in onze regio, waaronder de bevrijding van Geertruidenberg. De lezing wordt verzorgd door Jan Havermans, schoonzoon van de Poolse militair Kazimierz Matejczyk, die betrokken was bij de bevrijding van Geertruidenberg. De gratis toegankelijke lezing, ook voor niet-leden, vindt plaats in Sint Gertrudisstaete, Venestraat 18 te Geertruidenberg. Aanvang 20.00 uur (inloop vanaf 19.45 uur).
Door Jan Hoek
Eind oktober 1944 wisten Poolse troepen onder andere Breda, Dongen, Made en Geertruidenberg te bevrijden. In zijn lezing focust Jan zich op een Poolse militair, een tankschutter van de Eerste Poolse Pansterdivisie die daarbij was, namelijk Kazimierz (Kazik) Matejczyk. Jan Havermans heeft deze militair nooit ontmoet, maar wel diens dochter die nog steeds vol trots de achternaam Matejczyk draagt. Tijdens de lezing wordt zijn leven van geboorte tot zijn overlijden gevolgd. Een bewogen leven vol verrassende wendingen, dat alles met een vleugje Poolse geschiedenis. De Tweede Wereldoorlog speelde in zijn leven een centrale rol. Hij werd in maart 1921 geboren in een klein dorpje in Polen. Dat land was meer dan een eeuw van de kaart verdwenen maar na de Eerste Wereldoorlog in 1919 weer als onafhankelijk land ontstaan. Hij werd al jong wees en ging al op 16-jarige leeftijd werken. Na de bezetting van Polen door Nazi Duitsland en de Sovjet-Unie kwam hij na veel omzwervingen terecht in Schotland bij het daar gevestigde Vrije Poolse Leger. Na de Operatie Overlord leverde hij met de tankdivisie, waarvan hij deel uitmaakte, slag in Oost-Normandië om een snelle vordering van de geallieerden mogelijk te maken en kwam uiteindelijk in oktober 1944 in Made en Geertruidenberg terecht. Na het einde van de oorlog vestigde hij zich in Dongen. Terug naar Polen was geen optie, zoals voor zo velen uit het Poolse bevrijdingsleger. Hij trouwde en zette in de Julianastraat een garagebedrijf op in zijn woonplaats. In 2002 overleed hij na een bewogen leven op 81-jarige leeftijd. De lezing van Jan Havermans is gelardeerd met tal van foto’s.