Wat ooit vooral een Anglo-Amerikaanse traditie was, lijkt nu definitief voet aan de grond te hebben gekregen in Nederland... en zeker in Geertruidenberg. Tijdens een avondwandeling valt het meteen op: overal lopen kinderen verkleed langs de straten, klingelend met emmertjes en enthousiast aanbellend voor een handje snoep. Bewoners openen lachend de deuren en genieten zichtbaar van het spel, de spanning en het plezier.

Door Tom Rietveld

Lokale creativiteit en saamhorigheid

De Markt vormde een opvallend decor. In één pand was een heus ‘mini-spookhuis’ gecreëerd. Jongere acteurs, al volledig in rol, trokken griezelige gezichten en zorgden voor onverwachte schrikmomenten. Gierende kinderen, verbaasde ouders en een hoop gelach; precies de mengeling van spanning en plezier die Halloween zo uniek maken.

Dit jaar viel vooral de creativiteit op. Sommige kinderen hadden zich spectaculair uitgedost: zombies, heksen, skeletten, spoken en een enkele bloederige vampier. Maar ook meer humoristische kostuums passeerden de revue. Een buurtinitiatief? Een spontane traditie? Hoe dan ook, bewoners lijken elkaar te inspireren om mee te doen en zo ontstaat vanzelf traditie en sociale samenhang.

Een traditie in opkomst

Halloween kent zijn oorsprong in het oude Keltische Samhain, een feest waarbij men geloofde dat de grens tussen de wereld van de levenden en de doden vervaagde. Later werd het een christelijke vooravond van Allerheiligen, en in de VS groeide het uit tot een volksfeest met pompoenen, trick-or-treat en griezelfeesten.

Lang bleef Nederland vooral toeschouwer, maar de laatste jaren maakt het feest een duidelijke opmars. Winkels pakken uit, scholen besteden aandacht aan het thema en steeds meer buurten organiseren activiteiten voor kinderen. In Geertruidenberg lijkt Halloween inmiddels een gezellige, lieve traditie te worden, met een tikje spanning, maar vooral veel plezier.

Een feest voor jong en oud

Wat deze avond bijzonder maakte, was de ontspannen sfeer. Buurtbewoners die elkaar normaal alleen groeten, raken nu in gesprek. Buitenstaanders wandelen mee, en opa’s en oma’s genieten op afstand van het verklede kroost. Een modern buurtfeest, waarbij iedereen even terugkijkt naar de magie van de kindertijd.

Wie denkt dat Halloween alleen draait om enge kostuums ziet het hier anders: het is een avond vol creativiteit, saamhorigheid en onverwachte ontmoetingen. En wie eenmaal de lachende gezichten heeft gezien, weet: deze traditie blijft nog wel even.

Historisch perspectief

Halloween = samenvoeging van 'All Hallows Eve'. Halloween voelt nieuw, maar de wortels liggen in Europa. (De avond vóór Allerheiligen, 1 november.)

Samhain (Kelten, 2000+ jaar geleden) markeerde de overgang naar de donkere tijd; men geloofde dat geesten dichtbij waren en rondzwierven. Vuren en maskers moesten beschermen tegen ‘donkere zielen’.

De kerk maakte dit later tot Allerheiligen en Allerzielen (1 & 2 november), met kaarsjes en herdenken.

In Nederland kennen we daarnaast Sint Maarten (11 november): licht uitdelen in het donker, lampionnen, liedjes.

Vandaag omarmen we beide tradities:

griezelen én licht delen, buurtplezier én herinnering.

Een mooie mix van verleden en nieuwe gebruiken.

Allerheiligen & Allerzielen (Christelijke traditie)

1 november: eer aan heiligen

2 november: gedenken van overledenen

Kaarsen, stilte, herinnering

In veel Nederlandse dorpen nog steeds traditie

Sint Maarten – Licht in de donkerste dagen (11 november)

Onze eigen 'lichtjes- en langs-de-deuren'-avond:

herdenkt Sint Maarten, die zijn mantel deelde met een bedelaar

kinderen lopen met lampionnen

liedjes zingen, soms snoep ophalen

thema: delen, licht in het donker

Waar Halloween draait om speels griezelen, draait Sint Maarten om licht, delen en saamhorigheid.

Wat kinderen zeggen:

Mila, 7

“Het is eng maar het is fijn als je mama bij je is.”

Daan, 6

“Ik heb tien snoepjes verzameld, maar ik geef er twee aan opa.”

Noor, 8

“Het spook zei boe en ik zei boe terug.”

Finn, 5

“Volgend jaar maak ik een vampier-lampion”