Naar schatting lijdt zo’n 2 tot 5 procent van de Nederlanders aan extreme verzameldrang, ook wel hoarding genoemd. Dat staat voor excessief verzamelen. Mensen verzamelen en/of bewaren grote hoeveelheden spullen, vaak dingen die voor anderen weinig waarde hebben. Het is zeer moeilijk of onmogelijk om spullen weg te doen; de gedachte eraan veroorzaakt veel stress. Niet bij iedereen die worstelt met verzameldrang wordt de diagnose 'hoarding' gesteld.
Toename
Gemeenten en GGD regio’s in het hele land rapporteren stijgingen van de aantallen van 60 tot zelfs 150%. Volgens onderzoekers is deze problematiek ‘de kanarie in de kolenmijn’. Dit onderzoek legt een brede problematiek binnen onze samenleving en ons zorgstelsel bloot. We kunnen dit onderwerp niet los zien van de toenemende eenzaamheid, ambulantisering en bezuinigingen in de zorg. Lokale overheden hebben vaak allemaal eigen werkwijzen. Een huisontruiming is een laatste middel. Terwijl we weten hoe traumatisch een gedwongen ontruiming vaak is. De harde aanpak maakt plaats voor meer samenwerking met de zorg, met corporaties en kijken naar wat iemand echt nodig heeft.
Niet nieuw
Verzamelstoornissen krijgen de laatste jaren veel aandacht in de media, maar het is geen nieuw probleem. Archeologen ontdekten dat er al in de prehistorie mensen waren die meer verzamelden of bewaarden dan ze daadwerkelijk nodig hadden. Over de oorzaak tast de wetenschap nog grotendeels in het duister. Er bestaan aanwijzingen dat de verzamelstoornis (deels)genetisch bepaald is. Een bekend voorbeeld in onze tijd is bibliomanie, waarbij iemand dwangmatig boeken verzamelt die hij niet of nauwelijks leest en die ook als collectiestukken geen grote waarde vertegenwoordigen.
Hulp
Als je hulp wil bieden aan deze mensen, doe dat met respect voor de persoon en zijn spullen. Raak geen dingen van de bewoner aan zonder uitdrukkelijke toestemming. Probeer je eens voor te stellen dat ‘een vreemde’ zomaar in jouw tas of nachtkastje zou rommelen. Gooi ook niets weg zonder dat de bewoner ervan weet en ermee instemt. Doe je dit toch, dan kan dit de relatie diep beschadigen en de bereidheid om hulp te aanvaarden doen stoppen. Praat met respect met de persoon en over de verzamelde spullen. Woorden als ‘troep’ of ‘rotzooi’ horen niet in je woordenboek.
Veiligheid
Hoarding brengt aanzienlijke veiligheidsrisico's met zich mee, zoals brandgevaar, struikelgevaar, en ernstige gezondheidsrisico's. Het huis verlaten bij brand is ingewikkeld. Laat staan het betreden door de brandweer als dat nodig is. Hetzelfde geldt voor de ambulancedienst of erger. Hoe haal je iemand uit een volgepropt huis.
Kosten
De kosten voor het ontruimen van een huis met een hoarding variëren, maar liggen doorgaans tussen de €2.500 en €6.000 afhankelijk van de grootte van de woning en de ernst van de vervuiling. Dit is aanzienlijk hoger dan een standaard ontruiming en de kosten worden bepaald door de benodigde tijd, de hoeveelheid afval, en de intensieve schoonmaak die nodig is.
Rol gemeente
Aan een gemeente zijn wettelijke taken en bevoegdheden toebedeeld op het gebied van: sociale zorg, armoedebestrijding, gezondheid, (brand)veiligheid, voorkomen en bestrijden van overlast. Een gemeente is zodoende vanuit meer dan één invalshoek betrokken bij het fenomeen ‘hoarding’.
Morgen!
De kunst is om met respect en menselijkheid naar de superverzamelaar te kijken.
Namens de fractie van Morgen!
Anke Voulon
Peter Verschuren
Minie van de Weerd
www. morgeningeertruidenberg.nl