De algemene en politieke beschouwingen zijn gehouden. Elke fractie liet weten wat belangrijk is en ook hoe zij over het beleid denken. Het Sociaal Domein en Wonen komt bij elke fractie zowat terug. Dat geldt ook voor Jongeren en de Leefomgeving. Een greep uit de reacties:

Morgen!

Morgen! dankt vrijwilligers, op wie onze samenleving draait. Er is ook aandacht voor grensoverschrijdende uitdagingen, zoals knooppunt Hooipolder, Powerport, opvang asielzoekers, ontwikkeling Hermenzeil. Morgen! ziet steeds meer taken en minder geld vanuit Den Haag. Landelijke keuzes drukken zwaar op onze begroting. Daarom blijft Morgen! actief het gesprek voeren in Den Haag.

Wonen: Jongeren die hier zijn opgegroeid, kunnen vaak niet blijven. Met zelfbewoningsplicht bij nieuwbouw blijven woningen beschikbaar voor eigen inwoners en niet voor beleggers, maar voor bestaande woningen is dit nog niet geregeld. Ook worden huizen opgekocht voor verhuur aan groepen arbeidsmigranten. Dat geeft kans op druk op de leefbaarheid en samenhang. Arbeidsmigranten zijn hard nodig en hebben recht op goede, nette huisvesting. Morgen! wil geen grootschalige kamerbewoning in woonwijken, maar geschikte plekken voor kwalitatieve woonruimte.

Jeugd: Morgen! blikt terug op onrust in Hooipolder. “Het gaat over ónze jongeren, onze leerlingen, kinderen, buurtgenoten.” Morgen! ziet hoe complex situaties thuis kunnen zijn. “Onduidelijk wie de regie heeft. Ouders raken soms moedeloos.” Hulp moet sneller, dichterbij en eenvoudiger: één herkenbaar team in de wijk; minder papier, meer tijd voor mensen; een gemeente waar jongeren zich gezien voelen en ouders zich gesteund weten.

Water: schoon drinkwater is niet vanzelfsprekend meer. Blij met een waterambtenaar en dat het nationale besparingsplan lokaal vertaald wordt. “We moeten voorbereid zijn op te veel en op te weinig water.” Kinderboerderij: ‘de hoge akker’ is geen luxe, maar plek van ontmoeting, spelen, zorg en dagbesteding. Een plek die verbindt en die moet worden opgenomen in de kerntaken.

Parkeren Emmaweg: parkeerdruk in het centrum is groot. Langs de Emmaweg ligt een kans: voldoende ruimte, op loopafstand van het centrum.

Ouderen: één op vier inwoners wordt 65-plus. Druk op thuiszorg neemt toe. Morgen! wil een duidelijk overzicht van alle ontmoetingsplekken, naam contactpersoon en één herkenbaar telefoonnummer voor zorgen en signalen uit de wijk.

SVP

SVP wil een gemeente waar mensen belangrijker zijn dan regels, waar naar elkaar wordt omgekeken en problemen samen worden opgelost. Zorg en samenleven: steeds meer mensen hebben het moeilijk. Mantelzorgers raken overbelast, jongeren voelen zich alleen, ouderen zoeken contact. SVP wil buurthuizen en ontmoetingsplekken in elke wijk. Ook meer steun aan voedselbank, goederenbank en vrijwilligersorganisaties; voor ouderen goed en betaalbaar openbaar vervoer; jongeren meer stageplekken en kansen op werk in eigen gemeente.

Jeugd tussen 13 en 18 jaar: stoer, willen volwassen lijken, maar zijn dat nog lang niet. Goede begeleiding en fijne plek zijn nodig. Alles is om 21.00 uur dicht. De SVP wil jeugdhonk waar tot 24.00 uur gepoold kan worden, gedart, muziek geluisterd, gekletst of gewoon zichzelf zijn, onder begeleiding van volwassenen die ze vertrouwen. Dat kost geld; maar beter nu investeren dan later betalen voor gevolgen van verveling en overlast. Wonen: meer betaalbare huur en koop, en doorstroming; bouwen met behoud van dorps karakter en liever huizen opknappen dan slopen. Leefbaarheid en veiligheid: Leefbaarheid is meer dan stenen: ook schone straten, veilig verkeer en prettig wonen. SVP wil meer groen, minder zwerfafval en 30 km/u in woonwijken. Maar ook: beter luisteren naar inwoners met klachten.

Duurzaamheid en afvalbeleid: De SVP wil groene gemeente, maar wel haalbaar en betaalbaar en duurzame projecten die natuur versterken, zoals in Amergebied. Bij afval geldt: voorkomen, hergebruik, recyclen; minder verspillen. Maar ook eerlijk naar inwoners. Minder afval is beter voor het milieu, maar niet voor de portemonnee. Als goed wordt gescheiden en minder restafval aangeboden, moet ook de afvalrekening lager worden. Eerlijk en duidelijk beleid!

Bestuur en geld: SVP wil dat mensen vanaf begin mogen meepraten over plannen, echt samen. Niet achteraf. Ook moet duidelijk zijn waar geld naartoe gaat. Geen dure prestigeprojecten, maar dingen die echt helpen. Tot slot: SVP gelooft in kracht van inwoners, vrijwilligers, mantelzorgers, ondernemers en verenigingen. Zij maken onze gemeente sterk en sociaal. SVP wil blijven bouwen aan een gemeente die luistert en eerlijk is.

VVD

Inwoners verwachten dat het gewoon goed geregeld is: veilig, schoon en betrouwbaar.

Financiële werkelijkheid: afhankelijkheid van het Rijk, dat bepaalt, maar niet altijd voldoende betaalt. Na 2027 spannend. VVD pleit voor eerlijke financiële verhoudingen en zuinig bestuur. Geen onnodig hogere OZB en een eerlijke verdeling van lasten. Elke euro moet ten goede komen aan inwoners.

Mens en Zorg: zorg voor wie het écht nodig heeft. Alleen dan blijft het betaalbaar én rechtvaardig. Ouderen en inwoners helpen zelfstandig en waardig te leven. VVD wil structureel inzicht in keuzes die de Raad kan maken. Inzicht in gevolgen van maatregelen binnen sociaal domein en wie worden geraakt, zodat Raad beter onderbouwd keuzes kan maken.

Wonen en Leefomgeving: iedere inwoner moet in eigen gemeente kunnen wonen; van starter tot senior. Daarom bouw voor elke doelgroep, met oog voor doorstroming en leefbaarheid, niet alleen sociale huur, maar ook betaalbare koopwoningen en appartementen om aanzuigende werking van buitenaf te voorkomen en ruimte voor inwoners te behouden. Leefbare omgeving vraagt ook veilige straten, nette stoepen en voorzieningen dichtbij.

Economie en Toerisme: lokale economie is motor van de gemeenschap. Ondernemers zorgen voor werk, ondersteunen verenigingen en evenementen. Ruimte voor ondernemerschap is minder regels en snelle vergunningen; VVD steunt onderzoek naar energiehub bedrijventerreinen, zodat ondernemers kunnen groeien en verduurzamen. Maritieme sector verdient steun als pijler van onze economie en identiteit.

Bestuur en Dienstverlening: heldere communicatie is geen luxe, maar noodzaak. Inwoners hebben recht op duidelijke uitleg. Er is kritiek op College en ambtenaren, maar Raad besliste: bijvoorbeeld afvalbeleid. Vastrecht is verlaagd en daarnaast wordt per tik betaald; eerlijker, want wie minder restafval heeft, betaalt minder. Wie dumpt of verkeerd scheidt, verhoogt kosten voor iedereen.

Participatie en Samenleving: participatie is waardevol, maar alleen als spelregels duidelijk zijn. Iedereen moet weten waar hij aan toe is. Beleid moet bepaald worden door wat beste werkt voor hele gemeenschap. Besturen is luisteren, maar ook koers houden.

Tot slot: begroting 2026 is sluitend; toekomst blijft onzeker. Toch optimistisch: onze gemeente is er een van doeners; niet blijven praten, maar aanpakken. VVD staat voor bestuur dat dichtbij is, realistisch handelt en doet wat werkt, voor gewone inwoner, ondernemer en de samenleving die zij samen vormen: 'Dichtbij. Doen wat werkt'.

Lokaal+

Na 2027 veel minder geld van het Rijk. Dan zijn lastige keuzes nodig. Beter was geweest daarop voor te sorteren. Lokaal+ heeft moeite met forse verhoging afval-vastrecht. Veel minder restafval inleveren, zie je niet terug in je portemonnee. Geld is belangrijk, maar vertrouwen, samenhang en leefbaarheid óók. Stuur niet alleen op geld, maar vooral op maatschappelijke waarde.

Menselijke maat in sociaal domein: grote uitdagingen: zorgkosten stijgen, regels veranderen, meer druk op voorzieningen. Hervormen nodig in zorg, jeugd en werk. ‘vergeet menselijke maat niet’. Toekomst ligt in zelfredzaamheid. Investeer in wijkteams, buurthuizen, verenigingen en scholen.

Leefbaarheid en veiligheid: mensen willen prettig, schoon en veilig wonen. Opgeruimd plein, veilige wegen, wijkregisseurs, vrijwilligers en bewonersinitiatieven maken het verschil. Mensen haken vaak af, omdat ze ervaren dat hun mening toch niets verandert. Ben duidelijk. Dat is echte participatie.

Duurzaamheid: Lokaal+ steunt duurzaamheidskoers, maar met gezond verstand. Iedereen wil schone toekomst; niet iedereen kan in hetzelfde tempo betalen of uitvoeren. Help inwoners stap voor stap verduurzamen.

Eis in Powerport-traject van Rijk en energiebedrijven harde garanties voor verbeteren leefbaarheid Geertruidenberg-West.

Wonen: slim bouwen; betaalbaar voor starters, gezinnen en ouderen en plekken waar jong en oud samen wonen. Betrek inwoners vroeg bij plannen. Leefbaarheid is méér dan stenen stapelen. Het gaat óók over scholen, sportvelden, winkels en openbaar vervoer.

Bestuur en vertrouwen: vertrouwen in de overheid win je met daden, niet met mooie woorden. Zorg dat inwoners participatie zien als kans en niet als verplichting. Meedenken en meedoen kost tijd, maar vergroot draagvlak. Echte dienstverlening begint bij menselijk contact: bellen, in plaats van automatische mail.

Organisatie en de mensen: organisatie onder druk. Investeren in personeel en organisatie versterken is nodig. Maar efficiënt. Juiste mensen op juiste plek. Geen nieuw beleid, als er niemand is om het uit te voeren.

Tot slot – samen vooruit: begroting 2026 tot 2029 geen vrolijk, maar wél eerlijk verhaal. Er komt financieel onweer. Door nuchter samenwerken met hart voor elkaar, komen we er sterker uit. In onzekere tijden komt kracht van saamhorigheid, nuchterheid en gewoon doen wat nodig is, naar boven. Niet tegenover, maar naast elkaar. Niet redeneren vanuit regels, maar vanuit vertrouwen. Samen werken aan vitale, groene en verbonden kernen: de echte kracht van Geertruidenberg.

Gemeentebelangen

Beschouwing GB vol sneren: College beloofde 'slimmer te werken' bij sociaal domein. Veel vertrouwen, maar weinig resultaat. Slimmer werken begint met luisteren. Menselijke maat past niet in een excel bestand.

Woningbouw: 'tempo maken' vooral theoretisch. Het gaat te langzaam: Barbeelweg als het meezit, eind 2026 bouwen; Schonckplein geen beweging; Landonk over verkiezingen heen getild, alsof woningbouw geen maatschappelijke noodzaak is, maar politiek risico. Onacceptabel! Provincie heeft €726 miljoen om versneld te bouwen; wij kijken vanaf de zijlijn toe. Terwijl jongeren vertrekken, omdat ze geen woning vinden; ouderen geen passend alternatief hebben. Meer daadkracht nodig: kom met concreet voorstel voor versnelde en effectievere ontwikkelprocedures. GB komt met motie. “Als College nog één keer kans laat liggen, écht te versnellen, dan heb ik nog een motie klaarstaan… die komt harder aan.”

Power Port: spanning: jaar vol grootse woorden, vage beloftes en eindeloos vergaderen. Fundamentele vragen blijven onbeantwoord. Wacht op concrete stappen. We dragen lasten, maar zien nog niets van lusten. Wat heeft dit college gedaan om op te komen voor onze inwoners. Binnenkort wordt 'Amervisie' gepresenteerd, maar die is nog niet eens vastgesteld… “Energietransitie mag draaien op hoogspanning, maar bij dit college lijkt de stekker er al uit.”

Tot slot: woorden van waardering voor SLOG. "Hoe kijkt het college aan tegen de toekomst van SLOG en behoud van een zenderfrequentie als men zelfstandig verder wil….”

Keerpunt74

Keerpunt vindt onderdeel afvalinzameling 'een zooitje': inwoners die afval goed scheiden belonen met hogere kosten is een keuze die zij niet willen. Ze stellen voor vastrecht niet te verhogen. De fractie benoemt ook het Rijksgeld om leefbaarheid te bevorderen. Keerpunt vindt niet dat aan van alles geld kan worden uitgegeven, terwijl maatschappelijke voorzieningen pal tegen het Amergebied worden vergeten: zwembad en kinderboerderij.

Kinderboerderij: door jarenlang pappen en nathouden wordt het hekwerk met touw overeind gehouden en is veiligheid van bezoekers en vrijwilligers niet meer zeker. ‘De Kromme Akker’ nog dit jaar redden. Zwembaden: Jeugdtarieven voor zwembaden extra duur maken, of zelfs baden sluiten terwijl er miljoenen aan leefbaarheidsgeld zijn, gaat er bij Keerpunt niet in.

Overlast jongeren: Aan overlast van een groep jongeren moet iets gedaan worden. Keerpunt geeft het College de tip te investeren in voorkomen van ellende. Ze denken aan jeugdprofessionals in probleemwijken; verbinding leggen tussen jongeren en wijkbewoners en versterken van sport-, cultuur- en talentprogramma’s voor jongeren. Keerpunt besluit kort met aandacht voor het verkiezingsjaar 2026: ‘dat de beste moge winnen'.

De volgende partijen reageerden niet op mijn verzoek om een digitale of schriftelijke versie van hun beschouwing toe te sturen, bedoeld om die zo goed mogelijk te kunnen verwoorden op deze pagina. Meeschrijven met een in 6 minuten vaak afgeraffelde beschouwing tijdens de vergadering, bevordert die duidelijkheid helaas niet.

Lijst Igor van Nunen

Traditiegetrouw begon Van Nunen met een woord van dank. Hij toonde zich blij met de daadkracht van de burgemeester, die nog zo kort bij ons is en toonde zich tevreden met de vele malen waarop zij de Raad als volksvertegenwoordigers benoemt. Hij liep door een aantal moties heen waarbij hij onder meer noemde, dat veel dossiers stil liggen; hij zag in het lege gebouw van de Wilsdonk mogelijkheden voor woningbouw inclusief een ontmoetingspunt. De zorgen van de mensen in Geertruidenberg rondom Powerport moeten serieus worden genomen. Op de gevel van het gemeentehuis prijken nog de oude gemeentewapens van Geertruidenberg en Raamsdonk. Tijd voor een nieuwe uiting van onze ene gemeente. Ook de toekomst van Hermenzeil en de woningbouw in Raamsdonksveer-zuid hebben aandacht van de fractie, evenals problemen bij de handbalvereniging. Ten slotte werd gepleit voor aanleg van een grootverbruikaansluiting voor elektra op het Heereplein.

CDA

Mens en zorg: Ria Steenvoorde-Daleman kwam op voor de ouderen. Zij stond onder meer stil bij het feit dat je normaal naar de gemeente stapt, als je zorg nodig hebt. Ria had in de hele begroting het woord ‘mantelzorg’ gemist. Nieuwe aanpak van de gemeente om eerst in eigen kring hulp te zoeken en pas uiteindelijk bij de gemeente, bevordert volgens CDA het welzijn van de mensen niet. De gemeente heeft zorgplicht, zo hield zij het College en Raad voor.

Sociale cohesie: de gemeente wijst op vrijwilligers, maar er wordt volgens de fractie al aan meer kanten beroep gedaan op vrijwilligers.

Laaggeletterden: er werd ook meer aandacht voor laaggeletterden gevraagd; iets dat CDA had gemist.

Team Broeders

Team Broeders tenslotte liet weten voor het derde achtereenvolgende jaar zowat met hetzelfde verhaal te moeten komen. Hij sprak zorg uit over onder meer energie; powerport en uitvoerbaarheid van al onze ambities. Ook andere onderwerpen kwamen aan bod:

Woningbouw: waar blijven de woningen. We zijn volgens de fractie niet voortvarend bezig. Dat is zorgwekkend.

Mens en zorg: “ik hoor nooit harde cijfers”, zo repeteerde de fractie eerdere uitlatingen over besparingen op het Sociaal Domein. “Heb sterk het gevoel dat we een jaar hebben stilgestaan.” De fractie ziet niet dat de grote aangekondigde besparingen worden gehaald.

Financiën: er moet bezuinigd worden in de volgende Raadsperiode. De nieuwe coalitie wordt opgezadeld met gigantische problemen, vindt de fractie, want geld is er niet.

Frans van Son